Pakiet ubezpieczeń komunikacyjnych w razie kolizji czy wypadku pomaga w pokryciu strat materialnych, kosztów leczenia, ale także w zaspokojeniu roszczeń osób trzecich. Jaki wpływ na wypłatę odszkodowania ma jednak fakt przyczynienia się poszkodowanego do powstania lub zwiększenia szkody?

W niektórych przypadkach osoby poszkodowane mają wpływ na fakt zaistnienia czy też rozmiar wypadku. Zdarza się bowiem, że poszkodowani swoim nierozmyślnym zachowaniem stwarzają bardzo niebezpieczną sytuację na drodze. Sytuację, w której poszkodowany przyczynił się do powstania lub zwiększenia szkody reguluje artykuł 362 kodeksu cywilnego.

Jak otrzymać odszkodowanie, gdy udowodniono przyczynienie?

Przyczynienie określa się procentowo, co w praktyce skutkuje tym, iż wszystkie wypłacane poszkodowanemu świadczenia tj. odszkodowanie, zadośćuczynienie, renty, zwrot wszelkich kosztów, zostaną zredukowane o ten właśnie, określony procent. Procentowe określanie stopnia przyczynienia poszkodowanego budzi spory w doktrynie prawnej, jednak obecnie jest to najbardziej powszechny i najczęściej stosowany przez sądy i zakłady ubezpieczeń sposób określania zarówno stopnia przyczynienia jak i należnej wysokości obniżonego odszkodowania.

Najczęstszymi sytuacjami powodującymi uznanie przyczynienia się poszkodowanego do szkody są:

• podróżowanie bez zapiętych pasów bezpieczeństwa,
• podróżowanie z nietrzeźwym kierowcą lub kierowcą bez uprawnień do kierowania samochodem, gdyż decydując się na jazdę z taką osobą wyrażamy przyzwolenie na tę sytuację i jesteśmy współodpowiedzialni za szkody przez nią wyrządzone,
• wtargnięcie nietrzeźwego pieszego pod samochód,
• przechodzenie pieszego przez jezdnię w niedozwolonym miejscu lub na czerwonym świetle,
• poruszanie się rowerem bez odpowiedniego oświetlenia.

To jednak na ubezpieczycielu spoczywa ciężar udowodnienia, iż zachowanie poszkodowanego przyczyniło się do powstania szkody oraz wykazanie związku przyczynowego między zachowaniem poszkodowanego a zaistniałą szkodą. Również zaniechanie działania może mieć wpływ na rozmiar szkody. Wówczas, ubezpieczyciel próbuje udowodnić przyczynienie się, wykazując, iż gdyby nie określone postępowanie poszkodowanego, wspomniana szkoda nie powstałaby lub powstałaby w mniejszym stopniu.

Możliwość obniżenia odszkodowania istnieje wtedy, gdy związek pomiędzy działaniem lub zaniechaniem poszkodowanego a powstałą szkodą jest taki, że gdyby nie określone zachowanie się lub zaniechanie poszkodowanego, bądź w ogóle nie doznałby on szkody, bądź też wystąpiłaby ona w mniejszym rozmiarze.

Należy jednak pamiętać, iż niemożliwe jest w obecnym stanie prawnym całkowite pozbawienie poszkodowanego odszkodowania w związku z jego przyczynieniem się. Takie całkowite pozbawienie odszkodowania może nastąpić dopiero w sytuacji wyłącznej winy poszkodowanego – to znaczy w przypadku, gdy jedyną przyczyną powstałej szkody jest wyłączna, całkowita wina samego poszkodowanego.

Każda sprawa jest inna, a więc wymaga indywidualnego podejścia i rzeczowego zbadania okoliczności.